กฎหมายและข้อกำหนดเกี่ยวกับระบบป้องกันอัคคีภัยในอาคาร
เพลิงไหม้เป็นเหตุฉุกเฉินที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ และก่อให้เกิดความเสียหายทั้งต่อชีวิตและทรัพย์สิน ด้วยเหตุนี้ หน่วยงานรัฐจึงได้ออกกฎหมายควบคุมการออกแบบและติดตั้งระบบป้องกันอัคคีภัยไว้อย่างชัดเจน เพื่อให้ทุกอาคารมีระดับความปลอดภัยขั้นต่ำที่เพียงพอ และสามารถช่วยเหลือชีวิตผู้พักอาศัยได้ในยามวิกฤต
บทความนี้สรุปสาระสำคัญของกฎกระทรวง เช่น ฉบับที่ 33, 39, 47, 48, 50, และ 55 รวมถึงมาตรฐานอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง เพื่อใช้เป็นแนวทางในการวางแผนระบบความปลอดภัยภายในอาคาร
|
ประเภทอาคาร |
ถังดับเพลิง (ขั้นต่ำ) |
ระบบแจ้งเหตุเพลิงไหม้ |
ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ |
ระบบท่อยืน/ถังน้ำ/อุปกรณ์ |
หมายเหตุ |
|
บ้านเดี่ยว |
ไม่กำหนด |
ไม่กำหนด |
ไม่กำหนด |
ไม่กำหนด |
- |
|
ตึกแถว ≤ 2 ชั้น |
≥ 3 กก. อย่างน้อย 1 เครื่องต่อคูหา |
≥ 1 ชุดต่อคูหา (Detector + Manual + Alarm) |
ไม่บังคับ |
ไม่บังคับ |
- |
|
ตึกแถว > 2 ชั้น / อาคาร ≥ 3 ชั้น |
≥ 4 กก. 1 เครื่อง/1,000 ตร.ม. ทุก 45 ม. และ ≥ 1 เครื่อง/ชั้น |
≥ 1 ชุดต่อชั้นและคูหา |
ไม่บังคับ |
ไม่บังคับ |
หากพื้นที่ > 2,000 ตร.ม. ต้องมีป้ายทางหนีไฟ ขนาด ≥ 10 ซม. |
|
อาคารสูง > 23 ม. |
เหมือนด้านบน |
ทุกชั้น |
บังคับ (Sprinkler หรือเทียบเท่า) |
ท่อยืน, ถังน้ำสำรอง, หัวรับน้ำดับเพลิง, Fire Hose Cabinet |
ติดตั้งตู้หัวฉีดห่างไม่เกิน 64 ม. |
|
อาคารใหญ่พิเศษ > 10,000 ตร.ม. |
เหมือนด้านบน |
เหมือนด้านบน |
บังคับ |
บังคับ |
เหมือนด้านบน |
- เครื่องดับเพลิงแบบมือถือ ต้องมีขนาดไม่ต่ำกว่า 3–4 กิโลกรัม แล้วแต่ประเภทอาคาร และติดตั้งในตำแหน่งที่เห็นได้ชัดเจน ห่างจากพื้นไม่เกิน 1.5 เมตร
- ระบบสัญญาณเตือนเพลิงไหม้ ต้องประกอบด้วย: เครื่องตรวจจับควัน/ความร้อน, ปุ่มกดแจ้งเหตุ, สัญญาณเสียงหรือแสง
- อาคารสูงและอาคารใหญ่พิเศษ ต้องมี: ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ, ระบบท่อยืน, ถังเก็บน้ำสำรอง, หัวรับน้ำดับเพลิง, ตู้หัวฉีดน้ำดับเพลิง
|
อุปกรณ์ |
มาตรฐาน มอก. |
มาตรฐานสากลที่ยอมรับ |
|---|---|---|
|
ตู้ควบคุมสัญญาณเพลิงไหม้ |
มอก. 2434 |
UL 864 / EN 54-2 / LPCB |
|
เครื่องตรวจจับควัน |
มอก. 1225 |
UL 268 / EN 54-7 |
|
เครื่องตรวจจับความร้อน |
มอก. 1218 |
UL 521 / EN 54-5 |
|
ปุ่มกดแจ้งเหตุ |
มอก. 1614 |
UL 38 / EN 54-11 |
|
อุปกรณ์สัญญาณเสียง / ไฟ |
– |
UL 464 / EN 54-3 |
|
ถังดับเพลิง |
มอก. 332 หรือ มอก. 332-2537 |
มาตรฐาน BS หรือ UL ขึ้นอยู่กับชนิด |
|
วาล์ว / หัวฉีด / หัวรับน้ำดับเพลิง |
– |
UL/FM Approved |
|
สายส่งน้ำดับเพลิง |
– |
EN 694 / UL Listed |
- กฎกระทรวง ฉบับที่ 33 (พ.ศ. 2535): อาคารสูง / อาคารใหญ่พิเศษ
- กฎกระทรวง ฉบับที่ 39 (พ.ศ. 2537): ตึกแถว, อาคาร ≥ 3 ชั้น
- กฎกระทรวง ฉบับที่ 47 (พ.ศ. 2540): ให้อำนาจเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น
- ฉบับที่ 48, 50, 55: เสริมด้านโครงสร้าง บันไดหนีไฟ ระบบไฟฉุกเฉิน
หมายเหตุ: กฎหมายระบุเฉพาะ “ขั้นต่ำ” เท่านั้น การประเมินความเสี่ยงเฉพาะสถานที่เป็นสิ่งที่ควรทำเพิ่มเติมเสมอ
